Bankalara kredi borcu 330 milyar lira arttı, finansman sıkıntısı kapıda

Alan Yatırım Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin, yüksek faiz oranlarına rağmen şirketlerin kredi miktarının artmasının finansman sıkıntısına yol açacağı uyarısı yaptı.

Gezgin, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi tarafından yayınlanan aylık raporu değerlendirdi. Gezgin, “2015 yılında bankaların kullandırdığı toplam krediler yüzde 23,84 artarak 1,73 trilyon TL’ye ulaştı. Bankalara olan toplam kredi borcu 2015 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yüzde 90’ına ulaştı. Son 4 yıl içinde kredi borcunun hasılaya oranı yüzde 30 arttı. Bu dönemde GSYH sadece yüzde 36 artarken, kredi borcu 884 milyar TL artarak; yüzde 103 artış gösterdi.” diye konuştu.

Şirketlerin vatandaştan daha fazla borçlandığını dile getiren Gezgin, şöyle devam etti:

“2015 yılında bireysel krediler yüzde 9,26 artarak 405 milyar TL’ye ulaştı. Ancak bireysel kredilerin, toplam krediler içindeki payı yüzde 26,5’ten yüzde 23,3’e geriledi. Şirketlerin kullandığı kredilerin toplam kredilere oranı, 2013 yılında yüzde 72,2 iken; 2014 yılında yüzde 73,5 seviyesine 2015’te ise yüzde 76,6 seviyesine ulaştı. Bireysel krediler son üç yılda yüzde 20,42 artarken, şirketlerin kullandığı krediler yüzde 52,16 artarak 1,33 trilyon TL’ye ulaştı.”

Taşımacılık, depolama ve haberleşme sektörü kredilerinin toplamda yüzde 46 arttığını ifade eden Gezgin, 2015 yılında haberleşme sektörünün toplam kredisinin yüzde 77,88 oranında artarak 41 milyar TL’ye ulaştığını ve sektörün, toplam krediler içindeki payını da yüzde 43 oranında artırdığını söyledi. Gezgin 2015 yılında emlak komisyon, kiralama ve işletme sektörünün kredilerinin de yıllık bazda yüzde 44 artış gösterdiğini söylerken, sektörün son dört yılda toplam kredisinin yüzde 211 artarak 83 milyar TL’ye yükseldiğini kaydetti.

İnşaat sektörü ve emlak komisyon sektörlerinin kullandığı toplam kredilerin 2015 yılında yüzde 38,4 artarak 223 milyar TL’ye ulaştığını anlatan Gezgin, “Sektörün, şirketlerin kullandığı krediler içindeki payı yüzde 15,6 seviyesinden yüzde 16,7 seviyesine yükseldi. Sektörde son dört yıllık ortalama kredi artışı yüzde 31,1 olurken, toplam artış yüzde 193 oldu.” dedi

Türkiye’de artan siyasi riskler ve küresel endişelerle geçen 2015 yılında, kredi faizlerinin de ciddi artış gösterdiğini ifade eden Burçak Gezgin, özellikle FED’in faiz artırımına dair beklentilerin ve seçim sürecinde Türkiye’nin artan risklerinin, kredi faizlerinin de 300 – 350 baz puan artmasına neden olduğunu belirtti. Gezgin, şunları belirtti:

“Yüksek faiz oranlarına rağmen, şirketlerin kredi borçlanmasını artırmaları finansman ihtiyaçlarının yüksek olduğuna işaret ediyor. Özellikle Dolardaki yükselişle birlikte, 2015 yılında birçok şirketin borçluluğu arttı. Bu durum, şirketlerin borç yükünü döndürebilmek için yüksek maliyetli kredi alımına devam ettiğini gösteriyor. 2013 yılında tahvil faizleri ortalama yüzde 7,37 seviyelerinde seyrederken, toplam krediler 359 milyar TL’lik artış göstermişti. 2014 yılında ise; artan faizlerle birlikte kredi kullanımı 190 milyar civarına gerilemişti. Geçen sene ise; ortalama faizlerin yükselme eğilimine devam etmesine rağmen, kredi kullanımında tekrar 2013 yılı seviyelerine ulaşıldığını görüyoruz. Bu durum, orta ve uzun vadede şirketlerin faiz giderlerini ve borç yükünü artırarak, finansman sıkıntısının gündeme gelmesine neden olabilir. Ancak şirketler tarafına bakıldığında ise; kısa vadede bu krediler kurtarıcı olarak gözüküyor.”