Bankalar, küçülerek büyüyor

Türkiye Bankalar Birliği Mart 2016 Türkiye Bankacılık Sistemi değerlendirmesinde, bilanço toplamının, Mart 2016 itibariyle, geçen yılın aynı dönemine göre TL bazında yüzde 13 oranında büyüyerek 2.284 milyar TL olduğunu bildirdi.

Aynı dönemde, toplam aktifler dolar bazında yüzde 5 büyürken, mevduat, kalkınma ve yatırım bankalarının toplam aktiflerinin GSYİH’’ya oranı yüzde 114 olarak gerçekleşti.

TBB’den yapılan açıklamada şöyle denildi:

“Aralık ayında ABD Merkez Bankası’nın politika faizini artırmasının ardından azalan belirsizlikler ile gelişmekte olan ülkelere sermaye girişi yaşanmıştır. Emtia fiyatlarındaki düşük seyir devam ederken, Türkiye’de enflasyon ve cari işlemler açığında toparlanma görülmüştür. Yılın ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisi beklentilerin üzerinde büyümüştür. Bankacılık sektöründe kredi ve aktif büyümesinde yavaşlama devam etmiştir.

TÜRKİYE EKONOMİSİ, BEKLENTİLERİN ÜZERİNDE BÜYÜDÜ

Gelişmekte olan ülkelere sermaye girişi yaşandı: ABD Merkez Bankası’nın 2015 Aralık ayındaki toplantısında politika faiz oranını 25 baz puan arttırmıştır. Avrupa tarafında zayıf veriler gelmeye devam ederken, petrol fiyatları küresel piyasalarda düşük seyrini korumuştur. 2015 yılının ikinci yarısında gelişmekte olan ülkelerde yaşanan sermaye çıkışı, 2016 yılının ilk çeyreğinde son bulmuş ve söz konusu ülkelere para girişi olmuştur. Böylece, gelişmekte olan ülke para birimleri değer kazanırken, hisse senedi ve tahvil piyasalarında yabancı alımları artmıştır.

Türkiye ekonomisi beklentilerin üzerinde büyüdü: Türkiye ekonomisi 2016 yılının ilk çeyreğinde beklentilerin üzerinde bir büyüme performansı sergilemiştir. Yıllın ilk çeyreğinde yüzde 4,8 olarak gerçekleşen büyümede, hanehalkı ve kamu tüketim harcamalarındaki artış etkili olmuştur. Yıllık enflasyon, petrol fiyatlarındaki düşüş ve TL’deki değerlenmenin etkisiyle Mart ayı itibariyle yüzde 7,5 seviyesine gerilemiştir. Düşük petrol fiyatları, dış ticaret ve buna bağlı olarak cari işlemlerdeki toparlanmanın devam etmesini sağlamıştır.

Merkez Bankası faiz koridorunun üst bandında indirime gitmiştir: Merkez Bankası cari işlemler açığındaki ve enflasyondaki toparlanmanın etkisiyle Mart ayındaki PPK toplantısında Marjinal fonlama oranını yüzde 10,75’ten yüzde 10,50’ye indirmiştir. Ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti Mart ayı sonu itibariyle yüzde 8,9 olmuştur.

TAKİPTEKİ KREDİLER YÜZDE 21 ARTTI

Bilanço toplamı, Mart 2016 itibariyle, geçen yılın aynı dönemine göre TL bazında yüzde 13 oranında büyüyerek 2.284 milyar TL (809 milyar dolar) olmuştur. Toplam aktifler dolar bazında yüzde 5 büyümüştür. Mart 2016 itibariyle mevduat, kalkınma ve yatırım bankalarının toplam aktiflerinin GSYH’ya oranı yüzde 114 olarak gerçekleşmiştir.

Toplam kredi stoku Mart 2016 itibariyle yıllık bazda yüzde 15 artmış ve 1.486 milyar TL (526 milyar dolar) düzeyinde gerçekleşmiştir. Kredilerde dolar bazında yıllık büyüme yüzde 6 olmuştur. Bireysel kredilerdeki yavaşlama 2016 yılının ilk çeyreğinde de sürmüştür. Mart ayı itibariyle söz konusu krediler yıllık bazda yüzde 8 büyümüştür. Bireysel kredilerdeki düşüş ihtiyaç kredilerindeki gerilemeden kaynaklanmıştır. Bireysel kredilerdeki tahsili gecikmiş alacak oranı kredi kartlarındaki yüzde 8,2’lik oranın etkisiyle yüzde 4,6 olmuş ve toplam kredilerin üzerinde gerçekleşmiştir. Kredi mevduat oranı yıl sonuna göre 1,5 puan düşerek yüzde 115’e gerilemiştir. Mart 2016 itibariyle, bu oran kamu bankalarında yüzde 104, özel bankalarda yüzde 110 ve yabancı sermayeli bankalarda yüzde 112 olmuştur .

Takipteki krediler, yıllık bazda reel olarak yüzde 21 oranında artmıştır. Böylece, takipteki kredilerin toplam kredilere oranı bir önceki yıla göre 0,4 puan artmış ve yüzde 3,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mart 2016 itibariyle, özel karşılıkların takipteki kredileri karşılama oranı yüzde 77 olmuştur.

Bankacılık sektörünün toplam mevduatları Mart 2016 itibariyle bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15 büyüyerek 1.291 milyar TL’ye (457 milyar dolar) ulaşmıştır. Dolar bazında mevduatlardaki yıllık büyüme yüzde 6 olmuştur. YP mevduatlar dolar bazında yüzde 13 oranında artmıştır. Mevduatlar içinde TL mevduatlarının payı bir önceki yılın aynı ayına göre 2 puan düşüş ile yüzde 56’ya gerilemiştir.

Mevduat dışı kaynaklar yıllık bazda yüzde 9 büyümüştür. Mevduat dışı kaynakların toplam pasifler içindeki payı ise bir önceki yıla göre 1 puan düşüş ile yüzde 25 olmuştur. Mevduat dışı kaynaklardaki
yavaşlama yurtdışı bankalardan sağlanan kredilerdeki azalıştan kaynaklanmıştır.

Özkaynakların yıllık büyüme hızı yılın ilk çeyreğinde hızlanmış ve yüzde 16 ile bilanço büyümesinin üzerinde gerçekleşmiştir. Mart 2016 itibariyle 262 milyar TL (93 milyar dolar) düzeyine ulaşan özkaynakların toplam pasifler içindeki payı da yüzde 11,4 olmuştur. 2016 yılının ilk üç aylık bölümünde bankacılık sektörünün faiz gelirleri yüzde 25, faiz giderleri yüzde 28 oranında artmıştır. Buna bağlı olarak, net faiz gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre TL bazında yüzde 22, dolar bazında ise yüzde 13 oranında artmıştır.

Kar hacmi, Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre TL bazında yüzde 26 oranında artmış ve 8,1 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir. Böylece ortalama özkaynak karlılığı yüzde 11,2, ortalama aktif karlılığı ise yüzde 1,3 olmuştur. Karlılıktaki yükselişte faiz marjındaki gelişmeler etkili olmuştur.

Mart 2016 itibariyle bankacılık sektörünün net yabancı para pozisyonu -1,9 milyar TL ile toplam yasal özkaynakların yüzde 0,6’sı düzeyindedir.

Toplam aktiflerin yüzde 50’si, kaynakların ise yüzde 76’sı 1 yıldan daha kısa vadelidir. 5 yıl ve üzerindeki kalemlerin aktif içindeki payı yüzde 15 seviyesinde iken, bu kalemlerin toplam pasifler içindeki payı yüzde 4 seviyesindedir.

ŞUBE SAYISI AZALDI

Mart 2016 itibariyle faaliyet gösteren banka sayısı 47 tanedir. Bir önceki yılın aynı ayına göre şube sayısı 52 adet azalarak 11.181’e gerilemiştir. Personel sayısı ise 836 kişi düşerek 200.381’e inmiştir. ”